Achtung, Achtung!

inka

Jako że nieuchronnie zbliża się czas zaprezentowania swoich wiadomości podczas kolokwium zaliczeniowego z psychologii (2 czerwca:P) mam prośbę: proszę zamieścić w miarę możliwości swoje materiały na forum lub, jeżeli komuś się nie chce przepisywać Razz

to czy mogłabym prosić o przyniesienie co kto może np w poniedziałek bo chciałabym sobie coś pokserować. Póki co mam materiały Gosi, Agi Z (nie licząc moich obszernych notatek:P) a z tego co pamiętam to było więcej prezentacji Smile

<Klaudek, Tomcio i Maniusia Twisted Evil

>

I'd be extremely grateful.

pozdro wypłosze,
Iwona

AgnZab

wypłosze?

"to nie było miłe.." (pamietacie ten tekst ze Shreka?) No cóż ja ze swojej strony tyle, że jakby ktoś nie miał mojej wspaniałej notatki a chciałby, to niech sie do mnie z tym problemikiem zgłosi. I popieram apel koleżanki Iwony rzecz jasna.

inka

ja tam Shreka nie pamiętam, ale 'wypłosz' samo w sobie to bardzo pozytywne określenie przecież Very Happy

a2

no wychodzi na to, że mieliśmy 6 (słownie: sześć) prezentacji.
serdeczne buziaki, dla wszystkich, którzy swojej nie wrzucili, bo i po co

AgnZab

Procesy grupowe (spotkanie 4.) [E.Aronson, T.D.Wilson, R.M.Akert: „Psychologia społeczna –serce i umysł” –rozdz. 9.]

I. Czym jest grupa?
Grupa –dwie lub więcej osób przebywających w tym samym miejscu w tym samym czasie
Grupa niespołeczna –grupa, w której dwie osoby lub więcej osób znajduje się w tym samym miejscu, w tym samym czasie, lecz nie współdziała ze sobą (np. kibice na meczu)
Grupa społeczna –grupa, w której dwie lub więcej osób współdziała ze sobą oraz współzależy od siebie w tym sensie, że w zaspokajaniu potrzeb i osiąganiu celów musi na sobie polegać
II.Grupy niespołeczne: skutki fizycznej obecności innych
a) facylitacja społeczna –napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonywanie zadań łatwiejszych, lecz gorsze wykonywanie zadań trudniejszych
> eksperyment z karaluchami
Teoria Roberta Zajonca: obecność innych podwyższa pobudzenie psychiczne
>doświadczenie z bilardzistami
Pobudzenie psychiczne –skąd się bierze?
# obecność innych nas ożywia, bo w obecności innej osoby musimy być wciąż przygotowani na to, że zrobi ona coś, co będzie wymagało naszej reakcji
# lęk przed oceną –wywołuje w nas obawy i napięcie
# rozproszenie uwagi (utrudniona koncentracja na tym, co robimy)
b) próżniactwo społeczne –uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania poszczególnych jej członków; osłabia ono wykonywanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonywanie zadań trudnych (odwrotnie niż facylitacja społ.)
> doświadczenie z pomiarem poziomu krzyku
> doświadczenie z labiryntem
c) deindywiduacja –utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu impulsywności i patologicznych czynów
> doświadczenie P. Zimbardo z aplikowaniem wstrząsów elektrycznych
#znaczenie ograniczonej odpowiedzialności i ograniczonej samoświadomości (samoświadomość to skupienie uwagi na własnych uczuciach, przekonaniach i wartościach)
# jakie czynniki determinują ujawnienie się pozytywnych lub negatywnych zachowań w stanie deindywiduacji? –to kontekst sytuacyjny
> eksperyment z dwoma rodzajami przebrania: ubiorem członków Ku-Klux-Klanu i strojem pielęgniarki
III. Grupy społeczne: podejmowanie decyzji
1. „Co dwie głowy to nie jedna?”-grupowe a indywidualne podejmowanie decyzji
Efektywność decyzji podjętej przez grupę zależy od typu zadania, które ma ona rozwiązać:
a) zadanie addytywne –zadanie grupowe, którego wykonanie jest uzależnione od wysiłku wszystkich osób (np. ogólny okrzyk całej grupy)
b) zadanie koniunktywne –zadanie grupowe, którego wynik zależy od tego, jak dobrze pracuje najsłabszy jej członek (np. zdobycie szczytu przez grupę alpinistów połączonych liną)
c) zadanie dysjunktywne –zadanie grupowe, którego poziom rozwiązania zależy od pracy najsprawniejszego członka grupy (np. gdy grupa osób rozwiązuje wspólnie trudne zadanie matematyczne)
Generalnie grupy mają przewagę rozwiązując zadanie dysjunktywne, lecz nie przy zadaniach addytywnych (bo następuje próżniactwo społeczne) i koniunktywnych.
# strata ponoszona w toku procesu –każdy rodzaj współoddziaływania w grupie, który utrudnia rozwiązanie problemu; występuje wtedy, kiedy np. chcąc przekonać grupę do swego pomysłu natrafiamy na jej sprzeciw i nieufność bądź kiedy najbardziej kompetentny członek grupy ma niski status w zespole
# niepowodzenie w dzieleniu się unikatową informacją: powodem gorszego działania grup może być niepowodzenie w dzieleniu się z innymi unikatową informacją, którą posiada tylko jeden członek grupy; w grupach obserwuje się tendencję do poświęcania dużej ilości czasu na dyskusje dotyczące informacji, którą posiadają wszyscy.
> badanie z wyłonieniem odpowiedniego kandydata na określone stanowisko polityczne
# burza mózgów –technika udoskonalania decyzji grupowych poprzez zachęcanie do swobodnej wymiany poglądów i eliminowanie krytycyzmu
> im więcej pomysłów, tym lepiej
> im odważniejsze i bardziej twórcze pomysły, tym lepiej
> mów innym o swoich pomysłach, a nie zastanawiaj się, czy są one dobre ani jak inni na nie zareagują
> nie oceniaj pomysłów innych dopóki trwa szukanie rozwiązań
> udoskonalaj i rozwijaj pomysły wcześniej sformułowane, ale ich nie krytykuj
Ale...
> w grupie może mówić tylko 1 osoba w danym momencie, podczas gdy reszta siedzi słuchając i ludzie wtedy zapominają, co chcieliby dodać, a zarazem pod wpływem tego, co słyszą zmieniają kierunek własnego myślenia o problemie
> gdy jedni mówią, drudzy widząc, że nie są w centrum uwagi dekoncentrują się i zaczynają myśleć o sprawach nie związanych z problemem (podobnie jak w próżniactwie społecznym)
Więc aby uczynić burzę mózgów użyteczną, należałoby:
> stworzyć możliwość poszukiwania pomysłów jeszcze przed spotkaniem w grupie
> umożliwić robienie notatek dotyczących własnych i cudzych pomysłów, zgłaszanych w trakcie spotkania
2. Myślenie grupowe –taki rodzaj myślenia, w którym bardziej liczy się dążenie do zachowania spójności i solidarności grupy niż realistyczne uwzględnianie faktów; występuje wtedy, gdy grupa jest zwarta, oddzielona od poglądów przeciwnym własnym opiniom oraz gdy kieruje nią jeden dominujący przywódca usilnie forsujący własne poglądy –wtedy grupa ma poczucie własnej nieomylności i siły, co może niekiedy okazać się zgubne.
Konsekwencje myślenia grupowego:
> brak analiz wszystkich możliwych rozwiązań
> brak przygotowania planu działania na wypadek niepowodzenia
> mało realistyczne ujęcie ryzykowności preferowanego rozwiązania
Więc aby uniknąć pułapki myślenia grupowego przywódca grupy powinien:
> być bezstronny
> być otwarty na zewnętrzne opinie wyrażane przez osoby spoza grupy, którym nie zależy na zachowaniu jej spójności
> podzielić grupę na małe zespoły, które najpierw spotykałyby się oddzielnie, a dopiero potem dyskutowały na forum grupy o swoich pomysłach
> zarządzić tajne głosowanie lub zebrać anonimowe opinie na piśmie
3. Polaryzacja grupy –tendencja grup do podejmowania decyzji, które są bardziej skrajne niż początkowe skłonności członków
IV. Interakcje w grupie: konflikt i współpraca
Konflikt interpersonalny –napięcie między dwiema lub więcej osobami albo grupami, które mają sprzeczne cele
Konflikt o sumie zerowej –konflikt, w którym wygrana jednej strony jest zawsze równa przegranej drugiej strony, tak jak na zawodach sportowych
Konflikt motywów mieszanych –konflikt, w którym obie strony mogą zyskać dzięki współdziałaniu, a jednostka może zyskać jeszcze więcej dzięki rywalizowaniu z drugą stroną
> dylemat więźnia
strategia „coś za coś” –oznacza zachęcanie do współdziałania najpierw przez stosowanie zachowań kooperacyjnych, a potem przez powtarzanie działań przeciwnika (współdziałania lub rywalizacji), które podjął on bezpośrednio przed nami
# Rywalizujące osoby lub grupy: ludzie chętniej współdziałają, gdy są przeciwko jednej osobie niż przeciwko grupie
#Stosowanie gróźb
> gra w „Jazdę ciężarówek”
#Negocjacje i przetarg
Negocjacje –forma porozumiewania się przeciwnych stron konfliktu, gdzie zainteresowani składają wzajemne propozycje i kontrpropozycje, a problem jest rozwiązany po warunkiem, że obie strony osiągną zgodę
Rozwiązania integrujące –rozwiązania konfliktów z korzyścią dla obu stron
GRIT (graduated and reciprocated initiatives in tension-reduction) –stopniowe i odwzajemnione skłanianie do obniżenia napięcia: strategia ograniczania konfliktu w sytuacjach codziennego życia, w której a) informujesz o swojej chęci do współpracy, b) współpracujesz, c) odwzajemniasz każde kooperacyjne działanie, ale d) jeżeli twój oponent działa agresywnie, odpowiadasz mu tym samym

Mediacja –udział trzeciej strony przy rozwiązywaniu zaistniałego konfliktu
Arbitraż –sposób rozwiązywania konfliktów polegający na tym, że trzecia strona narzuca rozwiązanie konfliktu skłóconym partnerom

malzel

Poznanie i postrzeganie społeczne- prezentacja- nie wiem czyja Surprised

...........................................................................................................

Poznanie społeczne nie koncentruje się na ‘obiektywnym’ świecie społecznym, lecz raczej na tym jak jednostki spostrzegają swój świat społeczny, w jaki sposób i co myślą o innych ludziach i ich świecie społecznym.

Tworzenie wrażenia
Efekt pierwszego wrażenia jest bardzo ważny, ponieważ osoba którą mamy spotkać nie zna nas i tworzy sobie o nas opinię właśnie na pierwszym spotkaniu. Psycholodzy społeczni potwierdzili ważność tego zjawiska, gdyż mamy zwyczaj przywiązywania większej uwagi do informacji wcześniejszej niż późniejszej.

Dwie strategie robienia dobrego wrażenia
Pokazywanie się od jak najlepszej strony (wygląd, wiedza).
Podnoszenie poczucia wartości u innych to wywołanie pozytywnej reakcji u innych poprzez poproszenie jej o radę lub otoczenie szczególną uwagą, w celu sprawienia wrażenia, że się ją lubi.
W tworzeniu pierwszego wrażenia przetwarzamy ogromne ilości informacji werbalnych i niewerbalnych i czasem nawet nieświadomie formujemy z nich opinię. Nie potrzeba do tego dużo czasu.

*** Kontekst wpływa na tworzenie przez nas wrażenie na temat innych ludzi.
Efekt pierwszeństwa
Jeśli dostrzeżemy u innej osoby jakąś jedną pozytywną i ważną cechę, to jesteśmy skłonni pomyśleć, że posiada ona również inne ważne cechy. (Am. Pn – jeśli ktoś jest atrakcyjny fizycznie, to sądzi się również, że ten ktoś posiada inne pozytywne atrybuty). Nie wszystkie cechy przyczyniają się w równym stopniu do tworzenia wrażenia na temat innej osoby – informacja wcześniejsza wywrze większe wrażenie – zgodnie z efektem pierwszeństwa.

Postawy i zachowanie: czucie i działanie
Słuchając informacji, nasze postawy mają wpływ na ich interpretacje i późniejsze relacjonowanie. Postawa jest to ocena jakiegoś aspektu świata. Na tą ocenę (tę) składają się trzy komponenty.

Afektywny – odnosi się do uczuć względem przedmiotu lub zagadnienia.

Behawioralny – odnosi się do predyspozycji do działania w określony sposób względem tego przedmiotu lub zagadnienia.

Poznawczy – odnosi się do naszych przekonań lub wiedzy na temat przedmiotu bądź zagadnienia.

Postawy mogą być: pozytywne, negatywne lub neutralne. To samo zagadnienie może wywołać silne postawy pozytywne lub negatywne (np. wojna w Iraku). Towarzyszą temu różne zmiany w mimice i aktywacji mózgu.

Nasze postawy odgrywają ważną rolę w postrzeganiu naszego świata społecznego. Mają one wpływ na to jaką ważność przypisujemy poszczególnym informacjom, dlatego różni ludzie inaczej relacjonują te same wydarzenia. Wpływają również na kształtowanie naszych celów czy ocenianie informacji.

Postawy wpływają na zachowanie, ale nie zawsze prowadzą do zachowania z nimi zgodnego. Jeśli poprosi się kogoś kilka razy, żeby wyraził postawę na ten sam temat, istnieje większe prawdopodobieństwo, że zachowa się zgodnie z tą postawą.

Dysonans poznawczy
Postawy i zachowania nie zawsze idą w parze, choć ludzie wolą gdy są one zgodne (postawy i zachowania). Kiedy są one różne (dwie postawy albo postawa i zachowanie) powstaje przykry stan zwany dysonansem poznawczym.

Badania wykazują, że im mniej powodów do zaangażowania się w zachowanie sprzecznie z postawami, tym silniejszy dysonans. Teoria autopercepcji – teoria odnosząca się do tego, że ludzie rozumieją siebie dzięki wnioskowaniu na podstawie swojego zachowania i zdarzeń z nim powiązanych – tak jak wyciągaliby wnioski z zachowania innej osoby.

Zmiana postawy: perswazja
Perswazja jest to próba zmiana postaw u ludzi. Petty i Cacioppo zaproponowali dwa tory perswazji:

- centralny – pod jego wpływem pozostajemy, gdy skupiamy uwagę na treści argumentu
- peryferyjny – polega na manipulowaniu nie opierając się na treści argumentu, lecz na tym, na ile atrakcyjna jest i ile specjalistycznej wiedzy posiada osobą będąca źródłem informacji. (lansowanie produktów przez znane osobistości). Na odbiór przekazu torem peryferyjnym wpływ mają takie cechy jak np.
- osoby mówiące szybko są na ogół bardziej przekonujące
- osoby postrzegane jako uczciwe są bardziej przekonujące

Efekt samej ekspozycji – mówi o tym, że już samo poznanie czegoś może zmienić naszą postawę wobec tego – na ogół pozytywnie
(jeśli ktoś chce nas do czegoś przekonać i jego przekaz nie sprawia wrażenia, że chce on zmienić naszą postawę to jest on często skuteczniejszy niż ten, który w sposób oczywisty chce nas poruszyć.)

4 przeszkody udaremniające próbę perswazji:
- Silna postawa – mając silną postawę w jakiejś kwestii, ciężko nas jest przekonać do jej zmiany
- reaktancja – ukształtowanie się negatywnej reakcji na kogoś, kto zbyt często próbuje zmienić nasze zdanie
- uprzednie ostrzeżenie – jeśli z góry wiemy, że ktoś będzie próbował nas do czegoś przekonać, to istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że zostaniemy przekonani.
- Selektywnie unikanie – czyli unikanie momentów w których możemy być do czegoś przekonywani np. przełączanie kanałów TV w trakcie reklam.

Neuronauka społeczno-poznawcza – próbuje zrozumieć poznanie społeczne nie tylko poprzez określanie mechanizmów poznawczych (uczestniczących w procesach pamięci, uwagi i spostrzegania) leżących u jego podstaw, lecz także przez odkrycie w jaki sposób mechanizmy te znajdują swoje źródło w mózgu. (można jeszcze coś więcej na ten temat ale nie sądzę, że warto)

Stereotyp jest przekonaniem lub zbiorem przekonań dotyczących ludzi będących przedstawicielami określonej kategorii społecznej. Kategorię tę można zdefiniować np. na podstawie rasy, płci, wyznania i niezliczonych cech charakterystycznych. Stereotyp może być pozytywny, neutralny lub negatywny. Należy pamiętać, że są one karykaturami, a nie rozumowymi sformułowaniami, i często są błędne, ponieważ w momencie uruchomienia stereotypu reagujemy na przynależność danej osoby do kategorii społecznej, a nie na jej indywidualne cechy.

Uprzedzenia – postawa (na ogół negatywna) wobec przedstawicieli jakiejś grupy. Obejmują nie tylko przekonania i oczekiwania dotyczące tej grupy, ale także komponent emocjonalny, czyli już samo myślenie o przedstawicielach nielubianej grupy może wywołać silne uczucia z nimi związane. Uprzedzenia mogą powstać w wyniku nieobecności uczuć pozytywnych, co prowadzi do uprzedzeń nieświadomych.

Niektóre działania poznawcze utrwalają nieświadome uprzedzenia. Kategoryzacja społeczeństwa sprawia, że dzielimy świat na kategorie „my” i „oni”. Ludzie myślą przychylniej o grupie do której sami należą.
Dyskryminacja - objawiająca się poprzez traktowanie danej osoby mniej przychylnie, niż inną w porównywalnej sytuacji ze względu na jakąś cechę (np. płeć, tożsamość seksualna, wiek, niepełnosprawność, religia lub przekonania czy pochodzenie etniczne lub rasowe).

*** Tworzenie i eliminowanie uprzedzeń? Eksperyment Robber’s Cave. Na początku podzielono uczestników na dwie grupy. Każda z nich rywalizowała o cenne nagrody. Konflikt między nimi szybko doprowadził do powstania uprzedzeń i dyskryminacji względem grupy przeciwnej (grupy obrzucały się wyzwiskami lub niszczyły sobie nawzajem swoją własność).
Jednak gdy obie grupy przestały ze sobą rywalizować, a zaczęły współpracować postawy te zniknęły.

Zmiana uprzedzeń –metody ich osłabiania
1. Hipoteza kontaktu – nasilony kontakt pomiędzy różnymi grupami zmniejszy uprzedzenia między nimi.
- grupy będą mogły zdać sobie sprawę z podobieństw między nimi,
- stereotypowe poglądy stykają się z niezgodnymi informacjami, poglądy mogą ulec zmianie.
- wzmożony kontakt może rozwijać złudzenie dotyczące homogeniczności (jednorodności) grupy obcej.
2. Rekategoryzacja – zmiana kategorii „my” i „oni” tak, by obie grupy nie stanowiły już odrębnych całości. Kiedy następuje minimalizacja różnic pomiędzy grupami, tak że można uznać je za jedną całość, wówczas rekategoryzacja może zmniejszać uprzedzenia.

Klasa-układanka str. 740

Atrybucje: rozumienie zdarzeń

Atrybucja – wyjaśnienie przyczyny zdarzenia lub zachowania

Czynione przez ludzi konkretne atrybucje należą do dwóch szerokich kategorii: atrybucji wewnętrznych i zewnętrznych.

Atrybucje wewnętrzne (dyspozycyjne) – wyjaśnia zachowanie osoby w kategoriach jej preferencji, przekonań, celów oraz innych cech charakterystycznych. (kolega wychodzi z wykładu z maty zdezorientowany, to można to przypisać jego czynnikom wewnętrznym: „sądzę że nie jest on dobry z matematyki)

Atrybucje zewnętrzne (sytuacyjne) – wyjaśniają zachowanie osoby czynnikami sytuacyjnymi (gdyby poczynić atrybucje do dezorientacji kolegi, to można by powiedzieć „Profesora miał dzisiaj naprawdę okropny wykład”

Jak zdecydować, czy przypisać czyjeś zachowanie przyczynom wewnętrznym czy zewnętrznym?
Teoria atrybucji przyczynowej – zasady decydowania o tym, czy przypisać dane zachowanie trwałym cechom osoby czy sytuacji. Zgodnie z tym poglądem, chcąc zrozumieć zachowanie innych, automatycznie biorą pod uwagę trzy wymiary:
Powszechność – czy inni ludzie zareagowali by podobnie w danej sytuacji? Jeśli tak, to większą uwagę należy przypisać sytuacji, a nie cechom osobistym.
Spójność – czy dana osoba reagowała w ten sam sposób w podobnych sytuacjach? Jeśli tak, to przyczyna zachowania pewnie będzie stała
Wybiórczość –czy osoba reaguje różnie w sytuacjach, które nie są podobne? Jeśli tak, to przyczyna może być sytuacyjna.

Pójście na skróty: tendencyjności atrybucyjne

Tendencyjność atrybucyjna – skrót poznawczy w atrybucji, z której na ogół nie zdajemy sobie sprawy

Podstawowy błąd atrybucji – silna tendencja do interpretowania zachowania innych ludzi jako wynikającego bardziej z przyczyn wewnętrznych niż zewnętrznych. Podstawowy błąd atrybucyjny przyczynia się do utrwalania dyskryminacji, ponieważ wina przypisywana jest osobie a nie okolicznościom.

Z podstawowym błędem atrybucji łączy się egotyzm atrybucyjny, czyli tendencja tendencja do przypisywania swoich niepowodzeń przyczynom zewnętrznym, a swoich sukcesów, natomiast w przypadku innych osób odwrotnie. W rezultacie uznajemy negatywne czyny innych za arbitralne* i nieuzasadnione, a własne czyny negatywne za zrozumiałe i uzasadnione.

Atrybucje mogą być również zniekształcane przez wiarę w sprawiedliwy świat – czyli założenie w to, że ludzie otrzymują to na co zasługują. Wg tego przekonania, jeśli otrzymujesz to, na co zasługujesz , to musiałeś zrobić coś, by zasłużyć na to co otrzymujesz.

POJĘCIA

Psychologia społeczna – dziedzina psychologii zajmująca się tym, w jaki sposób ludzie myślą o innych ludziach i wchodzą w interakcję w związkach i grupach.

Poznanie społeczne – dział psychologii społecznej, który koncentruje się na sposobie spostrzegania przez ludzi ich świata społecznego oraz na sposobie, w jaki kodują, przechowują, przypominają sobie informacje na temat innych ludzi i ich świata społecznego i posługują się nimi.

Tworzenie wrażenia – proces powstawania wrażenia na temat innej osoby.

Kierowanie wrażeniem – wysiłki osoby zmierzające do kontrolowania rodzaju wrażenia jakie tworzy.

Postawa – ogólna ocena dotycząca jakiegoś aspektu świata.

Dysonans poznawczy – przykry stan, który powstaje w wyniku rozbieżności pomiędzy postawą a zachowaniem lub pomiędzy dwiema postawami.

Teoria autopercepcji – teoria odnosząca się do tego, że ludzie rozumieją siebie dzięki wnioskowaniu na podstawie swojego zachowania i zdarzeń z nim powiązanych – tak jak wyciągaliby wnioski z obserwacji zachowania innej osoby.

Perswazja – próby zmiany postaw ludzi.

Efekt samej ekspozycji – już samo poznanie czegoś może zmienić naszą postawę wobec tego – na ogół pozytywnie.

Neuronauka społeczno-poznawcza – dziedzina, która podejmuje próby zrozumienia poznania społecznego nie tylko poprzez sprecyzowanie mechanizmów poznawczych leżących u jego podstaw, lecz także przez odkrycie, w jaki sposób mechanizmy te mają swoje źródło w mózgu.

Stereotyp – przekonanie lub zbiór przekonań dotyczące ludzi należących do określonej kategorii społecznej.

Uprzedzenia – postawa (na ogół negatywna) wobec przedstawicieli jakiejś grupy.

Grupa własna – grupa do której należy jednostka.

Grupa obca – grupa inna niż ta, do której należy jednostka.

Rekategoryzacja – sposób zredukowania uprzedzeń poprzez zmianę kategorii „my” i „oni” tak, że obie grupy przestają być samodzielnymi kategoriami.

Atrybucja – wyjaśnienie przyczyny zdarzenia lub zachowania.

Atrybucja wewnętrzna – wyjaśnienie czyjegoś zachowania, które koncentruje się na przekonaniach, celach lub innych dyspozycjach tej osoby; zwana również atrybucją dyspozycyjną.

Atrybucja zewnętrzna – wyjaśnienie zachowania, które koncentruje się na sytuacji; zwana również atrybucją sytuacyjną.

Teoria atrybucji przyczynowej – zasady decydowania o tym, czy przypisać dane zachowanie trwałym cechom osoby czy sytuacji.

Tendencyjności atrybucyjne – skrót poznawczy w atrybucji z której na ogół nie zdajemy sobie sprawy.

Podstawowy błąd atrybucji – silna tendencja do interpretowania zachowania innych ludzi jako wynikającego bardziej z przyczyn wewnętrznych (dyspozycyjnych) niż wewnętrznych (sytuacyjnych).

Egotyzm atrybucyjny – tendencja osoby do przypisywania własnych porażek przyczynom zewnętrznym, a własnych sukcesów przyczynom wewnętrznym, natomiast porażek innych ludzi przyczynom wewnętrznym, a ich sukcesów – przyczynom zewnętrznym.

Wiara w sprawiedliwy świat – tendencyjność atrybucyjna, wyrażająca się w założeniu, że ludzie otrzymują to na co zasługują.